ಹ್ವಾಯ್… ಇಲ್ಲೊಂಚೂರ್ ನೀಕಿ ಕಾಂಬ್ರಿಯಲ!!

ಪುರ್ಸೊತ್ತಿದ್ದಾಗ್ಳಿಕೆ ಬರುಕ್ ಉದಾಶಿನ, ಬರುಕ್ ಉಮೇದ್ ಬಂದಾಗ್ಳಿಕೆ ಪುರ್ಸೋತ್ತಿಲ್ಲ ಹಾಂಗಿನ್ ಕತಿ ಆಯ್ತ್ ಕಾಣಿ

ಆರೂ ಈ ಸರ್ತಿ ಬರೀದೆ ಬಾಳ ಸಮಿ ಆಯ್ತ್. ಇನ್ ಬರಿದಿದ್ರೆ ಆಪ್ದಲ್ಲ ಅಂದೇಳಿ ನಿನ್ನೆ ಬರುಕ್ ಕೂಕಂಡೆ… ಒಂದ್ ಅರ್ಧ ದಿನದ ಮೇಲ್ ಆಯ್ತ್ ಇದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಬರ್ದ್ ಮುಗ್ಸುವತ್ತಿಗೆ.

ಬರ್ದ್ ಮುಗ್ಸ್ರ್ ಮೇಲೆ ನಂಗಂತೂ ಖುಷಿ ಆಯ್ತ್, ನಿಮ್ಗೂ ಅದ್ರಗೆ ಅರ್ಧ ಪಾಲ್ ಖುಷಿ ಸಿಕ್ರೆ..ನಾ ಬರದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದ್ ಲೆಕ್ಕ, ಎಂತ ಅಂತ್ರಿ?

ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟ್ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡ ಶಬ್ದ ಕಾಂಬ ಬನಿ ಹಂಗಾರೆ

ಹೊಡ್ಕುದ್ =ಹೊರಳಾಡುವುದು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಎಂತ ನಿದ್ರಿ ಬತ್ತಿಲ್ಯನಾ, ಆಗ್ಳಿಂದ ಪುರ್ಸೊತ್ತಿಲ್ದೆ ಹೊಡ್ಕತಾ ಇದ್ದೆ

೨.         ಅಂವ ಒಂದ್ ಹೊಡ್ಕುದಂದ್ರೆ ಮರಾಯ, ರಾತ್ರಿ ಬೆಳ್ಗಾಪ್ರೊಳ್ಗೆ ತಲ್ದಿಸಿಲ್ ಕಾಲ್ ಇರತ್ತ್, ಕಾಲ್ ಬುಡ್ದಗೆ ತಲಿ ಇರತ್ತ್

ಕೊಡ್ಕುದ್ = ಕೊಡಹು, ಜಾಡಿಸು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಆ ಅಂಗಿ ಮುಲ್ಲಿಯಗೆ ಹಾಕಿದ್ಯಲ, ಸಮಾ ಕೊಡ್ಕಿ ಹಾಯ್ಕೊ, ಚೇಳ್ ಗೀಳ್ ಇದ್ದಿಪ್ಕೂ ಸಾಕ್

೨.         ಈ ಪೆನ್ ಹಿಡ್ಕಂಡ್ ಬರುಕ್ ಕೂಕಂಡದ್ದೇ ಬಂತ್, ಸಮ ಹಿಡಿತಿಲ್ಲೆ ಮಣ್ಣಿಲ್ಲೆ. ಕೊಡ್ಕಿ ಕೊಡ್ಕಿ ಕಯೆಲ್ಲ ನೋವ್ ಸುರುವಾಯ್ತ್

ಬೆಳ್ಚುದ್ = ಸವರುವುದು, ತಡವು, ತಡಕಾಡು

ಬಳಚು= ಸವರು, ತಡವು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಈ ಸುಟ್ಟ್ ಕರೆಂಟ್ ಇನ್ನ್ ಬಪ್ದ್ ಎಷ್ಟೊತ್ತಿಗೋ. ಆಗ್ಳೇ ಬೆಂಕಿ ಪೆಟ್ಗಿ ತಕಂಡ್ಬಾ ಅಂದ್ರ್ ಕೇಂಡ್ಯಾ? ಇನ್ನೀಗ ಬೆಳ್ಚ್‌ಕಂಡೇ ಅಡ್ಗಿ ಮನಿ ಒರಿಗ್ ಹೋಯ್ಕಲ

೨.         ಅಲ್ಲೆಂತ ಬೆಳ್ಚ್‌ತಿದ್ಯಾ ಈ ಕತ್ಲಿಯಗೆ, ಬೆಳ್ಗಾರ್ ಮೇಲ್ ಹುಡ್ಕಿ ಕಂಡ್ರ್ ಸಾಲ್ದಾ?

ಬರ್ಟುದ್ = ಪರಚು, ಉಗುರಿನಿಂದ ಗೀರು, ಗಿಬರು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಮಗಿನ್ ಕಯ್ಯುಗ್ರ್ ತೆಗಿ ಅಂದೇಳಿ ಸಾವ್ರ್ ಸತಿ ಹೇಳ್ದೆ, ಇಲ್ಕಾಣ್ ಈಗ ಅದ್ ಬರ್ಟದ್, ಅದಕ್ಕೆಂತ ಗೊತ್ತಾತ್, ಸಣ್ಣದಲ್ದಾ, ಹಾಂಗಾರೆ ನಿಂಗೂ ಬಾಷಿ ಬ್ಯಾಡ್ದಾ?

೨.         ಎಂತದೋ ಕಚ್ದಾಂಗ್ ಆಯ್ತ್, ಒಂಚೂರ್ ತೊರ್ಸ್ಕಂಡದ್ದೇ ಸೈ, ಮೈ ಪೂರಾ ಬರ್ಟ್ಕಂಡಾಂಗೆ ತುಪ್ರ್ ತುಪ್ರ್ ಆಯ್ತ್ ಕಾಣ್

ಚೊರ್ಚುದ್ =ತಳದಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ಸಹಬ್ದವಾಗಿ ತೆಗೆಯು

ಬಳಕೆ:

೧.         ನಿಂಗ್ಯಾವ್ ನಮ್ನಿ ಉದಾಶಿನ ಮರಯ. ಹರಿಯಗೆ ನೀರ್ ಇಲ್ಲ, ಒಂದ್ ನಾಕ್ ಕೊಡ್ಪಾನ ನೀರ್ ಹಾಕ್ ಅಂದ್ರೆ, ಅದ್ರಗೆ ಚೊರ್ಚ್ಕಂಡ್ ಮಿಂದ್ಕಂಡ್ ಬಂದ್ಯಾ? ಚೊರ್ಚಿ ಚೊರ್ಚಿ ಹರಿ ಒಟ್ಟಿ ಬೀಳತ್ ಕಾಣ್

ಗೆರ್ಚು = ಗೀರು ಬೀಳುವಂತೆ ಎಳೆ, ಗೀರು ಮಾಡು, ಗೆರೆ ಬೀಳುವಂತೆ ಮಾಡು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಕುರ್ಚಿ ಎತ್ತಿಡುಕಾಗ್ದಾ ಹಂಗಾರೆ, ಆ ನಮನಿ ಗೆರ್ಚರೆ ನೆಲ ಎಂತಕಾತ್ತ್

ಒರ್ಲುದ್ = ಅರಚು, ಕಿರುಚು, ಗಟ್ಟಿಯಾಗು ಕೂಗು, ಬೊಬ್ಬೆ ಹೊಡೆ

ಬಳಕೆ:

೧.         ಹಗೂರಕ್ಕೆ ಎರ್ಡ್ ಹೊಡದ್ದೇ ಸೈ, ಏನ್ ಒರ್ಲತಾ, ಊರಿಡೀ ಕೇಂಬ್ಕ್ ಸಾಕ್

೨.         ನಿನ್ ಗೆಂಡಿ ಗಟ್ಟಿ ಇತ್ತಂದೇಳಿ ಒರ್ಲುದ್ ಬ್ಯಾಡ, ನಿಧಾನ ಮಾತಾಡ್, ಇಲ್ಯಾರೂ ಕ್ಯೆಪ್ರ್ ಇಲ್ಲ

ಮರ್ಕುದ್-ಹರ್ಕುದ್ = ಅಳುವುದು

(ಇಲ್ಲ್ ಹರ್ಕುದ್ ಅಥ್ವಾ ಹರಕುವುದು ಅಂದ್ರೆ ವಿಶೇಷ ಅರ್ಥ ಎಂತ ಇಲ್ಲ. ಅದೊಂಥರ ಜೋಡಿ ಶಬ್ದ. ಆರೂ ಶಬ್ದ ಕೋಶದಗೆ ಹರಗು, ಹರಕಲಿಸು ಅಂದ್ರೆ ಹರಡುವಂತೆ ಮಾಡು ಅಂದೇಳಿ ಅರ್ಥ ಇತ್ತ್. ಮರ್ಕುದ್ರ ಒಟ್ಟಿಗೆ ದುಃಖ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಹರ್ಡುವಾಂಗೆ ಮಾಡುದ್ ಅಂದೇಳಿ ಇಪ್ಪುಕು ಸಾಕ್ ಅಂದೇಳಿ ನನ್ ಅನ್ಮಾನ ಮಾತ್ರ)

ಬಳಕೆ:

೧.         ನೀ ಎಷ್ಟ್ ಮರ್ಕಿ ಹರ್ಕ್ರೂ ಅಷ್ಟೇ, ನಿನ್ನ ನಾ ಇವತ್ತ್ ಕರ್ಕಂಡ್ ಹೋತಿಲ್ಲೆ

೨.         ಈಗ ಯಾರ್ ಎಂತ ಹೇಳ್ರ್ ಅಂದೇಳಿ ಬೆಳ್ಗಾಮುಂಚೆ ಎದ್ಕಂಡ್ ಮರ್ಕಿ ಹರ್ಕುದ್?

ಹರ್ಪುದ್ = ಪರಚು, ಉಗುರಿನಿಂದ ಗೀರು, ಗಿಬರು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಆ ಮಗಿನೊಂಚೂರ್ ಕಾಂತಾ ಆಯ್ಕೋ , ನಾ ಮಿಂದ್ಕಂಡ್ ಬತ್ತೆ. ಬೆಕ್ಕ್ ಗಿಕ್ಕ್ ಹತ್ರ ಎಲ್ಲಾರೂ ಹೋಯಿ ಅದ್ ಹರ್ಪುಕಿತ್ತ್

೨.         ಸರ್, ಅವ ನನ್ನ್ ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಕೇಂಡಾ, ನಾ ಕೊಡುಕ್ ಎಡಿಯ ಅಂದೆ, ಅದಕ್ಕೇ ಅಂವ ಹರ್ಪದ್ ಕಾಣಿ

ಬೆರ್ಸುದ್ = ಬೆದರಿಸಿ ಓಡಿಸು, ಓಡಿಸುವುದು, ಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಓಡಿಸುವುದು

(ಈ ಶಬ್ದ ಬೌಶ ಬೆರ್ಚು, ಅಥವ ಬೆರ್ಚಿಸು ಶಬ್ದದಿಂದ ಬಂದಿರ್ಕ್. ಬೆರ್ಚಿಸು ಅಂದ್ರೆ ಬೆಚ್ಚಿಸು, ಹೆದರಿಸು, ಭಯಪಡಿಸು ಅಂದೇಳಿ ಅರ್ಥ ಬತ್ತ್. ಬೆರ್ಚಪ್ಪ (ಬೆದರುಬೊಂಬೆ) ನೆನ್ಪ್ ಮಾಡ್ಕಣಿ)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಅವ್ರ್ ಮನಿ ಬುಡ್ಕೆ ಯಾರೂ ಹೋಪುಕೆಡಿಯ. ಹತ್ರ ಹೋರ್ ಸಾಕ್ ಒಂದ್ ಹಿಂಡ್ ನಾಯ್ ಬೆರ್ಸ್ಕಂಡ್ ಬತ್ತೊ

೨.         ಸ್ವಲ್ಪ ನಿಧಾನ ನೆಡಿನಿಯೇ, ಆ ನಮನಿ ಓಡೋಡ್ಕಂಡ್ ಹೋಪ್ಕೆ ಇಲ್ಲ್ಯಾರ್ ಬೆರ್ಸ್ಕಂಡ್ ಬತ್ರಾ?

೩.         ಬಲ್ಗ ತೆಗ್ದ್ ಹಾಕಿ ಬಂದಿದ್ಯಾ ಕಾಂತ್, ಆಚಿ ಮನಿ ಗಂಟಿ ಪೂರಾ ಒಳ್ಗ್ ಬಂದ್ ಹೂವಿನ್‌ಗುತ್ತಿಯೆಲ್ಲ ಚೊಕ್ಕವಾ ಅಂದೇಳಿ. ಬೇಗ್ ಹೋಯಿ ಒಂಚೂರ್ ಬೆರ್ಸಿ ಬಾ

ಒರ್ಸಿ-ಗುಡ್ಸುದ್ =ಒರೆಸುವುದು-ಗುಡಿಸುವುದು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಹೊತ್ತ್ ಮಧ್ಯಾನ್ನಾತಾ ಬಂತ್, ಇನ್ನೂ ಒರ್ಸಿ ಗುಡ್ಸಿಯೇ ಆಯಿಲ್ಲ

೨.         ಇಷ್ಟ್ ದೊಡ್ಡ ಮನಿ ಬ್ಯಾಡ ಅಂದೆ, ನೀವ್ ಕೇಂಡ್ರ್ಯಾ, ಈಗ ಇಡೀ ಮನಿ ಒರ್ಸಿ ಗುಡ್ಸುರೊಳ್ಗೆ ನನ್ ಬೆನ್ಕೋಲ್ ಮುರ್ದೇ ಹೊತ್ತ್ ಕಾಣಿ

ಗುರ್ಟುದ್ = ಸಾವಕಾಶವಾಗಿ ಮಾಡು, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮಾಡು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಒಂದ್ ಪಾತ್ರ ತೊಳಿ ಅಂದೇಳಿ ಎಷ್ಟೊತ್ತ್ ಆಯ್ತ್, ಆಗ್ಳಿಂದ ಗುರ್ಟತಾ ಇದ್ಯಪ, ಹೀಂಗಾರೆ ಹ್ಯಾಂಗೆ?

೨.         ಒಂದ್ ಪುಟ ಕೋಪಿ ಬರುಕ್ ಎಷ್ಟೊತ್ತಾ, ಹೀಂಗೆ ಗುರ್ಟತಾ ಆಯ್ಕಂಡ್ರೆ ಇವತ್ತಿಡೀ ಅದೇ ಆತ್ತ್

ಬಳ್ಸುದ್ = ಬಡಿಸುವುದು

ಬಳಕೆ:

೧.         ನೀವೆಲ್ಲ ಊಟಕ್ಕ್ ಕೂಕಣಿ, ನಾ ಕಡೀಕ್ ಕೂಕಂತೆ, ನಾನೂ ಕೂಕಂಡ್ರೆ ಬಳ್ಸುಕ್ ಯಾರ್ ಇಲ್ಲೆ

೨.         ಮೊನ್ನೆ ಹಬ್ಬದಗೆ ಎರ್ಡ್ ಪಂಗ್ತಿ ಬಳ್ಸುಕ್ ಹೋಯ್ದೆ.. ಆವತ್ ಶುರುವಾದ್ ಬೆನ್ನೋವ್ ಇನ್ನೂ ಕಡ್ಮಿ ಆಯಲ್ಲ

೩.         ಈಗ ಬಳ್ಸುದೆಲ್ಲ ಕೈದ್, ಅದೆಂತದೋ ಬಫೆ ಅಂಬ್ರ್, ಎಂಜ್ಲ್ ಕೈಯ್ಯಗೆ ಹೋಯಿ ಬೇಕಾದ್ ಹಾಯ್ಕಂಡ್ ತಿಂಬ್ದ್ ಎಂತಾ ಲಾಯ್ಕೋ ಏನಪ

ಮಲ್ಸುದ್ = ಮಲಗಿಸುವುದು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಮಕ್ಳೇ ಹಂಗಾರೆ ಒಂದ್ ಗಳ್ಗಿ ಸುಮ್ನ್ ಕೂಕಂಬ್ಕಾಗ್ದಾ, ಏನ್ ಗಲಾಟಿ ಮಾಡ್ತ್ರಿ ಹಂಗಾರೆ, ಮಗಿನ್ ಈಗಷ್ಟೇ ಮಲ್ಸಿ ಬಂದಿದೆ, ಮತ್ತ್ ಎದ್ಕಂಡ್ ಮರ್ಕತ್ತ್ ಕಾಣಿ, ನೀವೆ ಹೋಯಿ ತೊಟ್ಲ್ ತೂಗಿ

ಕರ್ಟುದ್, ಕರ್ಟಿ ಹೋದ್ದ್= ಸೀದು ಹೋಗು, ಸೀದು ಹೋದಂತಹ,

ಬಳಕೆ:

೧.         ಬೆಂಕಿ ಒಂಚೂರ್ ಸಣ್ಣ ಮಾಡ್ಕೋ, ಇಲ್ದಿರ್ ಪೂರಾ ಅಡಿ ಹಿಡ್ದ್, ಕರ್ಟಿ ಹೋತ್ತ್

೨.         ಒಲಿ ಮೇಲ್ ಎಂತ ಇಟ್ಟಿದೆ, ಕರ್ಟಿ ಹೋಯ್ತಾ ಕಾಂತ್, ಹೊಗಿ ವಾಸ್ನಿ ಬತ್ತಾ ಇತ್ತ್

೩.         ಒಂದ್ ಗನಾ ಮಳಿ ಬಂದಿರೂ ಆತಿತ್ತ್, ನೀರಿಲ್ದೆ ಹೂವಿನ್ ಗಿಡಾ ಪೂರಾ ಕರ್ಟಿ ಹೋತ್ತ್ ಕಾಂಬ್ಕಾತಿಲ್ಲ

ನರ್ಕುದ್ = ನರಳುವುದು

ನರಕು – ನರಳು, ಮುಲುಕು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಪಾಪ ಅವ್ನ್ ಅವಸ್ಥಿ ಕಾಂಬ್ಕೆಡಿಯ, ಮಲ್ಕಂಡಲ್ಲೇ ಸೈ. ರಾತ್ರಿಡೀ ನರ್ಕತಾ ಇರ್ತ

೨.         ಅಂವಂದೆಲ್ಲ ಬರೀ ನಾಟ್ಕ. ಹಗೂರ ಮೈ ಮುಟ್ದಾಂಗ್ ಮಾಡದ್ದ್ ಅಷ್ಟೇ, ಭಾರಿ ನೋವಾದರ್ ಕಣಗೆ ನರ್ಕತಾ ಇದ್ದ ಕಾಣ್

ಮಿಡ್ಕುದ್ = ಒಯ್ಯಾರ ತೋರು, ಬಿನ್ನಾಣ ತೋರು, ಬೆಡಗು ತೋರು, ಸೇಳೆ ಮಾಡು

(ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡದಗೆ ಮಿಡ್ಕುದ್ ಅಂತ ಶಬ್ದ ಇತ್ತಾದ್ರೂ ಶಬ್ದಕೋಶದಗೆ ಮಿಡುಕು ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಅರ್ಥ ಬೇರೆಯೇ ಇತ್ತ್, ಅದ್ರಗೆ ಸುಮಾರಿಕೆ ಹತ್ರದ್ ಅರ್ಥ ಅಂದ್ರೆ ಚಂಚಲಗೊಳಿಸು. ಆರೆ ನಂಗ್ ಅನ್ಸತ್ತ್ , ಬೌಶ ಈ ಶಬ್ದ ಮಿಟುಕಲಾಡಿ ಶಬ್ದದಿಂದ ಬಂದಿರ್ಕ್. ಮಿಟುಕಲಾಡಿ ಅಂದ್ರೆ ಒಯ್ಯಾರಿ, ಸೋಗಲಾಡಿ ಅಂದೇಳಿ ಅರ್ಥ ಇತ್ತ್)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಮೊನ್ನೆ ಹೊಸ ಸರ ಮಾಡ್ಸಿದ್ಲಂಬ್ರ್, ಅದನ್ನ್ ಹಾಯ್ಕಂಡ್ ಅವ್ಳೊಂದ್ ಮಿಡ್ಕುದ್ ಕಂಡ್ರೆ…ಅಯ್ಯಬ್ಬ

೨.         ಅವ್ಳಿಗೆ ನಾ ಮಸ್ತ್ ಕಲ್ತಿದೆ ಅಂದೇಳಿ ಒಂದ್ನಮನಿ ಹುಣ್ಸಿಹಣ್ಣ್, ಇತ್ತಿತ್ಲಾಯಿ ಅವ್ಳ್ ಮಿಡ್ಕಣಿ ಕಾಂಬ್ಕೇ ಎರ್ಡ್ ಕಣ್ಣ್ ಸಾಕಾತಿಲ್ಲ

ಹಿಜ್ಕುದ್ = ಹಿದುಕು, ಚಿದುಕು, ಹಿಸುಕು, ಅಮುಕು, ಹಿಚುಕು

ಹಿಚುಕು – ಅದುಮು, ಹಿಸುಕು, ಅಮುಕು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಬಟ್ಲಿಗ್ ಅನ್ನ ಹಾಕಿ ಎಷ್ಟೊತ್ತಾಯ್ತ್, ಎಂತಾ ಹಿಜಕ್ತಾ ಕೂಕಂಡಿದೆ, ಬೇಗ್ ಉಂಡ್ ಏಳುಕಾಗ್ದಾ?

೨.         ಹುಣ್ಸಿ ಹಣ್ ನೀರಗೆ ನೆನ್ಸಿ ಇಟ್ಟಿದೆ, ಕಡಿಗೆ ಒಂಚೂರ್ ಹಿಜ್ಕಿ ಹುಳಿಗ್ ಹಾಕ್ ಅಕಾ

೩.         ಅವ್ರಿಗೆ ವರ್ಷ ಆಯ್ತಲ್ದಾ, ಅನ್ನ ಗಟ್ಟಿ ಆರೆ ಜೀರ್ಣ ಆತಿಲ್ಲೆ, ಅದ್ಕೆ ಸಮಾ ಹಿಜ್ಕಿ ನುರ್ದ್ ಒಂಚೂರ್ ಹಾಲ್ ಹಾಕಿ ಕೊಡ್ಕ್

ಸೀಂಬುದ್ = ಚೀಪುವುದು

ಸೀಪು – ಚೀಪು ,ಹೀರು, ಸವಿ, ಸಿಹಿ (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

ಬಳಕೆ:

೧.         ಶಾಲಿ ಬಿಡುದೇ ತಡ, ಐಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿ ಗಾಡಿ ಬುಡ್ದಲ್ಲ ಬಂದ್ ಬೆಲ್ಲದ ಕ್ಯಾಂಡಿ ಸೀಂಬತಾ ನಿಂತ್ಕಂಡ

೨.         ಅದೆಂತಕೆ ಮಾಯ್ನಣ್ಣ್ ಗೊರ್ಟ್ ಸೀಂಬತಾ ನಿಂತ್ಕಂಡೆ, ಬಿಸಾಡಿ ಕೈ ತೊಳ್ಕ ಬಾ

ಹೋಪ್ದ್-ಬಪ್ದ್ =ಹೋಗುವುದು ಬರುವುದು

ಹೋಯ್‌ಬಪ್ದ್=ಹೋಗಿ ಬರುವುದು

ಹೋಪ್‌ಬಪ್ಪಲ್ಲಿಗೆ = ಹೋಗಿ ಬರುವಲ್ಲಿಗೆ

ಬಳಕೆ:

೧.         ಪೈಕಿಯರ್ ಮನಿ ಮದಿ ಅಲ್ದಾ, ಒಂದ್ ಗಳ್ಗಿಯಾರೂ ಹೋಯ್ ಬರ್ಕ್

೨.         ನಾವ್ ಅವ್ರ್ ಮನಿಗೆ ಹೋಪ್ದ್ ಬಪ್ದ್ ಇಟ್ಕಂಡ್ರ್ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ದಾ ಅವ್ರೂ ನಮ್ಮನಿಗೆ ಬಪ್ಪುದ್

೩.         ಅದೆಂತಕೆ ಆ ಅಂಗಿ ಚಡ್ಡಿ ಹಾಯ್ಕಂಡಿದೆ, ಅದ್ ಹಾಳಾರೆ ಹೋಪ್ ಬಪ್ಪಲ್ಲಿಗೆ ಎಂತ ಹಾಯ್ಕಂಡ್ ಹೋತೆ

ಜಪ್ಪುದ್ = ಹೊಡೆಯುವುದು, ಬಡಿಯುವುದು, ಚಚ್ಚುವುದು

ಬಳಕೆ:

೧.         ಅದೆಂತಕೆ ಮಗಿಗೆ ಆ ನಮನಿ ಜಪ್ತಿದ್ರಿ, ನಿಮ್ಗ್ ಸಿಟ್ಟ್ ಬಂದ್ರೆ ಅದನ್ನ್ ಸಣ್ಣ್ ಮಗಿನ್ ಮೇಲೆ ತೋರ್ಸುದಾ?

೨.         ಆ ನಮನಿ ಜಪ್ಪಿ ಒಗ್ದ್ರೆ, ಬಟ್ಟಿ ಎಂತಕಾತ್ತ್

೩.         ನೀ ನನ್ ಸುದ್ದಿಗ್ ಬಂದ್ರೆ ಸಮಾ ಎರ್ಡ್ ಜಪ್ತೆ ಕಾಣ್

ಚಾಳ್ಸುದ್= ಹೀಯಾಳಿಸುವುದು, ಗೇಲಿ ಮಾಡುವುದು, ಲೇವಡಿ ಮಾಡುವುದು

ಚಾಳಿಸು – ಹೀಯಾಳಿಸು, ತಿರಸ್ಕರಿಸು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

ಬಳಕೆ:

೧.         ನಾ ಶಾಲಿಗ್ ಹೋತಿಲ್ಲ, ನನ್ನ್ ಬಾಯ್ ಕೊಜ್ಲ್ ಅಂದೇಳಿ ಎಲ್ಲಾ ಚಾಳ್ಸ್ತ್ರ್

೨.         ನನ್ನ್ ಕಣ್ಣ್ ಒಡ್ಡ್ ಅಂದೇಳಿ ಚಾಳ್ಸ್ತಿಯಲ, ನಿನ್ನ್ ಬಾಯ್ ಕಂಡ್ರ್ ಸಾಲ್ದಾ.. ಹೆರ್ಮಣಿ

ನೇಲ್ಸುದ್ = ಜೋತಾಡಿಸು, ತೂಗುಹಾಕು, ನೇತಾಡಿಸು,ಜೋತು ಬೀಳು

ನೇಲು(ೞು)- ನೇತು ಹಾಕು,ತೂಗುಹಾಕು,ತೂಗುಬೀಳು,ಜೋತುಬೀಳು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

೧.         ಮಳ್ಗಾಲ ಶುರುವಾರ್ ಸಾಕ್, ಬಟ್ಟಿ ಒಣ್ಸುದೆ ಒಂದ್ ದೊಡ್ಡ್ ರಾಮಾಯ್ಣ. ಮನ್ಯಗೆ ಎಲ್ಲ್ ಕಂಡ್ರೂ ವಸ್ತ್ರ ನೇಲ್ತಾ ಇರತ್ತ್

೨.         ಸಿದ್ದಾಪ್ರ ಸಂತಿ ದಿನ ಬಸ್ಸ್ ಹತ್ತುಕೆಡ್ವಾ? ಯಾವ್ ಬಸ್ಸ್ ಕಂಡ್ರೂ ಬಾಗ್ಲಗೆ ಹತ್ತಿಪ್ಪತ್ ಜನ ನೇಲ್ತಾ ಇರ್ತ್ರ್

೩.         ನಿಂಗ್ ಒಂದ್ಸಾರಿ ಹೇಳ್ರ್ ಅರ್ಥ ಆತಿಲ್ಯಾ, ನಾ ಕೊಡುದಿಲ್ಲ ಅಂದ್ರೆ ಕೊಡುದಿಲ್ಲ. ಮತ್ತ್ ಅದನ್ನೇ ಹಿಡ್ಕಂಡ್ ನೇಲ್ತಾ ಆಯ್ಕಂಬೆಡ

ಹುಕ್ಶಿಡು/ಹುಗ್ಸಿಡು/ಹುಗ್ಸಿ ಇಡುದ್ = ಅಡಗಿಸಿ ಇಡು, ಬಚ್ಚಿಡು

ಹುಗ್ಗು – ಆಡಗು,ಹುದುಗು (ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು)

೧.         ಈ ಸರ್ತಿ ಹಪ್ಳ ಮಾಡದ್ದ್ ಭಾರಿ ಕಡ್ಮಿ ಆಯ್ತ್. ಒಂದ್ ಸ್ವಲ್ಪಾ ಆರೂ ಹುಗ್ಸಿಡ್‌ದಿದ್ರೆ, ಈ ಮಕ್ಳ ಕಡಿಂದ ಈ ವರ್ಷ ಮಳ್ಗಾಲಕ್ಕೆ ತೊಡುಗ್ ಬೇಕಂದ್ರೊ ಹಪ್ಳ ಇರುದಿಲ್ಲೆ

೨.         ನಾ ಸ್ವಲ್ಪ ಜಾಗ್ರತೆ ಮಾಡಿ ಹುಗ್ಸಿಟ್ಟದ್ದಕ್ಕಾಯ್ತ್, ಇಲ್ದಿರೆ ಈಗ ಅರ್ಜೆಂಟಿಗೆ ಬೇಕಂದ್ರೆ ಸಿಕ್ತಿತ್ತಾ?

ನೀನ್ ಹೋಯಿ ಹೋಯಿ ಅವ್ಳತ್ರ ಹೇಳ್ದ್ಯ…ಅವ್ಳದ್ ಹರ್ಕಟಿ ಬಾಯಿ

ಕುಂದಾಪ್ರ ಬದಿ ಶಬ್ದ ಕೆಮಿ ಮೇಲ್ ಬೀಳ್ದೆ ಸುಮಾರ್ ದಿನ ಆಯ್ತಮಗಿತ್ತಲ್ಲ… ಇಲ್ಲೊಂದೆರ್ಡ್ ಇತ್ತ್ ಕಾಣಿ..

ಜೀವ್ ಬಿಡ್ತ – ಈ ಶಬ್ದ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡದ್ದ್ ಮಾತ್ರ ಅಂತ ಹೇಳುಕಾತಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಬದಿಯಗ್ ಸತೆ ಇದೆ ನಮನಿ ಶಬ್ದ ಕೆಲವ ಇತ್ತ್. ಇದಕ್ಕೆ ಅರ್ಥ ಹೇಳುದಾರೆ ಪಂಚಪ್ರಾಣ ಅಂಬುದ್ ಸರಿ ಆತ್ತಾ ಕಾಣತ್ತ್

ಬಳಕೆ –

೧. ಅವನಿಗೆ ಮಾಯ್ನಣ್ಣ್ ಅಂದ್ರ್ ಸೈ… ಜೀವ್ ಬಿಡ್ತ ( ಬೇಕಿದ್ರೆ ನಿಮ್ಮ್ ನಿಮ್ಮ್ ಅನ್ಕೂಲಕ್ಕೆ ಮಾಯ್ ಹೆಣ್ಣ್ ಅಂದೆಳಿ ಬೇಕಾರ್ ಓದ್ಕಂಬುಕೆ ಅಡ್ಡಿಲ್ಲ)

೨. ಅವ್ಳ್ ಮಕ್ಳ್ ಅಂದ್ರೆ ಜೀವ್ ಬಿಡತ್ಲ್

ಜೀವ್ ತೆಕ್ಕಂಬ್ದ್ – ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡ್ಕಂಬ್ದ್

ಬಳಕೆ –

೧. ಈ ಮಕ್ಳಿಗೆಲ್ಲ ಭಾಷಿ ಇತ್ತ ಮಾರಾಯ್ರೆ… ಪರಿಕ್ಷೆಯಗೆ ಕಡ್ಮಿ ಮಾರ್ಕ್ ಬಂತ್ ಅಂದೆಳಿ ಜೀವ್ ತೆಕ್ಕಂತ್ವಲೇ

ಬಾಯ್ ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕೂಕಂಬ್ದ್ – ಆಸೆಯಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸು

ಬಳಕೆ –

೧. ಮಂತ್ರಿಗಳ್ ಮನಿ ಕಟ್ಸಿಕೊಡ್ತೆ  ಅಂದಿರ್ ಅಂದೆಳಿ ಎಲ್ಲಾ ಬಾಯ್ ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕೂಕಂಡದ್ದೇ ಬಂತ್ … ಎಲ್ಲಿತ್ತ್ ಮನಿ…

೨. ಎಂತ.. ಈ ಹೊಸ ಅಂಗಿ ನಿಂಗ್ ಬೇಕಾ.. ಹೂಂ.. ಕೊಡ್ತೆ… ಬಾಯ್ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕೂಕೋ

ಬಾಯ್ ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕೇಂಬುದ್ – ತನ್ಮಯತೆಯಿಂದ ಕುತೂಹಲ/ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಕೇಳು

೧. ರಾಕ್ಷಸರದ್ದ್ .. ಭೂತದ್ದ್ ಕತಿ ಹೇಳ್ರೆ ಮಕ್ಳ್ ಬಾಯ್ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕೇಂತಾ ಕೂಕಂತೋ…

ಬಾಯ್ ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕಾಂಬುದ್ – ಮಗ್ನನಾಗಿ ತನ್ಮಯತೆಯಿದ ನೋಡು / ಆಸೆಯಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸು

೧. ಆ ಧಾರಾವಾಯಗೆ ಎಂತ ಸುಟ್ಟ ಕತಿ ಇತ್ತಂದೆಳಿ ಬ್ಯಾಡ್ದಾ.. ಆ ನಮ್ನಿ ಬಾಯ್ಕಳ್ಕಂಡ್ ಕಾಂಬುಕೆ

೨. ತಿಂಡಿ..ನಿಂಗೆ ಬೇಕಾರೆ ನೀನೇ ಕೇಂಡ್ ತಕೋ.. ನಾ ಕೊಡ್ತೆ..ನೀ ಬಾಯ್ಕಳ್ಕಂಡ್  ಕೂಕೋ ..

ಇದಕ್ಕ್ ಇನ್ನೂ ಸುಮಾರ್ ಅರ್ಥ ಹೇಳಲಕ್ಕ್ … ಆಯಾ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಸರಿ ಆಯಿ ಅರ್ಥ ಬತ್ತ್…

ಹರ್ಕಟಿ ಬಾಯ್ – ಗುಟ್ಟು ನಿಲ್ಲದ ಬಾಯಿ…

ಬಳಕೆ-

ಗುಟ್ಟ್ ನಿನ್ನತ್ರೆ ಇರ್ಲಿ ಅಂದ್ರೆ ,  ನೀನ್ ಹೋಯಿ ಹೋಯಿ ಅವ್ಳತ್ರ ಹೇಳ್ದ್ಯ…ಅವ್ಳದ್ ಹರ್ಕಟಿ ಬಾಯಿ.. ಇನ್ ಊರಿಡಿ ಪ್ರಚಾರ ಆಪ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಲ್ಲ..

ತಕಂಡ್ ಹೋತ್ತಾ…!!

ಒಂದೊಂದ್ ಬದಿ ಭಾಷಿಯಗೆ ಆಲ್ಲಲ್ಲಿದೇ ವಿಶೇಷ ಆಡುನುಡಿ ಅಂದೇಳಿ ಇರತ್ತ್. ಆ ಬದ್ಯಗಿದ್ದರ್ ಮಾತಗ್ ಮಾತ್ರ ಇದ್ ಕಾಂಬುಕೆ ಸಿಕ್ಕತ್ತ್. ಹಾಂಗಿಂದ್ ಒಂದ್ ನಾಲ್ಕ್ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡದ ಆಡುನುಡಿ ಇಲ್ಲಿತ್ತ್ ಕಾಣಿ…

ತಕಂಡ್ ಹೋತ್ತಾ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಬಸ್ ಹತ್ತುವ ಅಂದೇಳ್ರೆ ಅಯ್ಯಬ್ಬಾ ಈ ಜನ ಎಲ್ಲಾ ನುರುದೇ… ಹಂಗಾರ್ ಬಸ್ ನಿಲ್ಲುದಿಲ್ಲ್ಯಾ.. ಇವ್ರಿಗೆಲ ಏನ್ ತಕಂಡ್ ಹೋತ್ತಾ?

೨.         ಒಂದ್ ಮಾತಾಡ್ಕಾಯ್ದಿಲ್ಲ… ಆ ನಮನಿ ಬೊಬ್ಬಿ ಹೊಡಿತ್ಯಲ.. ನಿಂಗೇನ್ ತಕಂಡ್ ಹೋತ್ತಾ?

೩.         ಈ ಮಳ್ಯಗೆ ತಿರ್ಗುಕ್ ಹೊರ್ಟಿರ್ಯಲೆ ಎಂತಾ ನಿಮ್ಮನ್ ತಕಂಡ್ ಹೋತ್ತಾ?

ಬತ್ತ್ ಬರವಾ? – ಈಗ ಬರ್ತಾ ಇರುವುದಾ?

೧.         ಹೋ… ಬಾಳಾ ಅಪರೂಪದರ್… ಏನ್ ಬತ್ತ್ ಬರವಾ?

ಎತ್ ಮುಕ್ನೆ ಹೊರ್ಟದ್? – ಯಾವ ಕಡೆ ಹೊರಟಿದ್ದು?

೧.         ಹ್ವಾಯ್ ಏನ್ ಈ ಬದಿಗೆ ಬಂದಿರಿ.. ಎತ್ ಮುಕ್ನೆ ಹೊರ್ಟದ್?

೨.         ಈ ಜಮ್ ನೆರಿಯಗೆ ಬೆಳ್ಗಾ ಮುಂಚೆ ಎದ್ಕಂಡ್ ಹೊರ್ಟಿರ್ಯಲೆ, ಎತ್ ಮುಕ್ನೆ ಹೋತ್ರಿ?

ಹಸಿಗ್ ಹಿಡದ್ ಹೇಲ್ – (ಹಾಸಿಗೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಮಲ ಎಷ್ಟು ತೊಳೆದರೂ ಕಲೆ ಉಳಿಸುತ್ತದೆ ಅನ್ನುವ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ) ಜಿಗುಟುತನ, ಹಿಡಿದ ಪಟ್ಟು ಬಿಡದಿರುವುದು

೧.         ಆತಿಲ್ಲ ಅಂದೇಳಿ ಒಂದ್ಸಲ ಹೇಳ್ರ್ ಗೊತ್ತತಿಲ್ಲ್ಯಾ.. ಎಂತಕೆ ಹಸಿಗೆ ಹಿಡ್ದ್ ಹೇಲ್ ಕಣಂಗೆ ಆಡ್ತೆ?

೨.         ಅವ್ನಿಗೆ ಎಂತಾರೂ ಆಯ್ಕ್ ಅಂದ್ರೆ ಆಯ್ಕೇಯಾ… ಆಪಲ್ಲೊರಿಗೆ ಹಸಿಗ್ ಹಿಡ್ಡ್ ಹೇಲ್ ಕಣಗೆ ಮಾಡ್ತ

ಭಾಷಿ ಬತ್ತಿಲ್ಲ್ಯಾ? – ಹೇಳಿದ್ದು ಅರ್ಥ ಆಗೋಲ್ಲವಾ?

೧.         ನಾನ್ ಕೊಡುದಿಲ್ಲ ಅಂದೇಳಿ ನಿಂಗೇ ಹೇಳದ್ದ್… ಮತ್ತೂ ಎಂತಕೆ ಹೊಸುದ್ ನೀನ್? ನಿಂಗೆಂತ ಭಾಷಿ ಬತ್ತಿಲ್ಲ್ಯಾ?

೨.         ಅವ್ನಿಗೆ ಎಷ್ಟ್ ಹೇಳ್ರೂ ಭಾಷಿ ಇಲ್ಲ ಮಾರಾಯ. ತಾ ಹೇಳದ್ದೇ ಸಮ ಅಂತ

ಗುಮ್ಮ ಗೋಳಿಹಣ್ಣ್ ನುಂಗ್ದ ಹಾಂಗೆ – ಅವಸರ ಅವಸರವಾಗಿ ತಿನ್ನುವುದು ( ಗೂಬೆ ಗೋಳಿಮರದ ಹಣ್ಣು ತಿನ್ನುವ ಹಾಗೆ)

೧.         ನಿಂಗೆಂತ ತಡ ಆತ್ತಾ.. ಸ್ವಲ್ಪ ನಿಧಾನ್ ತಿನ್ನ್ ಕಾಂಬ. ತಿನ್ನತ್ ಕಂಡ್ರೆ ಗುಮ್ಮ ಗೋಳಿ ಹಣ್ ನುಂಗ್ದಾಂಗ್ ಇತ್ತ್

ಚಾ ಕಣ್ಣ್ ಕುಡ್ದ್ ಕುಂಚಟ್ ಹಾರ್ತ…!!

ಕೊಟ್ಟ್ ಮಾತ್ ತಪ್ಸುದಿಲ್ಲ, ವಾರಕ್ಕೊಂದ್ಸರ್ತಿ ಆರೂ ಈ ಬದಿಗೆ ಬತ್ತೆ ಅಂದೇಳಿ ಕಳ್ಸರ್ತಿ ಹೇಳಿದ್ನಲ್ದಾ… ಹಾಂಗೇ ಇವತ್ ಬಂದಿದೆ ಕಾಣಿ… ಹಾಂಗೇ ನೀವೆಲ್ಲ ಉತ್ರ ಕೊಟ್ಟದ್ ಕಂಡ್ ಮಸ್ತ್ ಖುಷಿ ಆಯ್ತ್ (ಬೆಂಗ್ಳೂರ್ ಬದಿ ಮಸ್ತ್ ಅಲ್ಲ ಕುಂದಾಪ್ರ ಬದಿ ಮಸ್ತ್… J )

 

ಅನುಪಮ, ಮಹೇಶ್, ವೀಮಾ ಶೆಟ್ಟಿ, ಅಡಿಗ, ಶಿಶಿರ, ರಂಜಿತ್, ದೀಪಾ, ಭಾಗ್ವತ್ರ್… ಇವ್ರೆಲ್ಲಾ ಉತ್ರ ಕೊಟ್ಟಿರ್. ಶಿಶಿರ, ರಂಜಿತ್ ಎರ್ಡ್ ಸಮ್ನಾದ್ ಉದಾಹರಣೆ ಸೈತ ಕೊಟ್ಟಿರ್. ಅದೇ ಅರ್ಥ ಬಪ್ಪ್ ಬೇರೆ ಶಬ್ದ ಹೇಳದ್ದಕ್ಕೆ ಭಾಗ್ವತ್ರಿಗೆ, ಶಿಶಿರ್‌ಗೆ ಒಂದ್ ಥ್ಯಾಂಕ್ಸ್.

 

ಈಗ ಸರಿ ಉತ್ರ ಕಾಂಬ

1. ತೊಡಮಿ/ತೊಡಮೆ = ದನ-ಕರುಗಳು ಒಳಗೆ ಅಡ್ಡ ಬರದಂತೆ ಬೇಲಿಗೆ ಅಳವಡಿಸುವ ಬಿದಿರು ಅಥವಾ ಬೊಂಬಿನ ಚೌಕಟ್ಟು (ನಂಬದಿಲ್ಲ್ ಅಡ್ಕಿ ದಬ್ಬೆದು ಮಾಡ್ತ್ರ್ ಕೆಲವ್ ಸರ್ತಿ)

ಬಳಕೆ:

–          ನೀ ಆಡುಕ್ ಹೋಪುದಾರೆ ಅಡ್ಡಿಲ್ಲ. ತೊಡ್ಮಿ ಹಾಕಿ ಹೋಗ್. ಇಲ್ದಿರೆ ಗಂಟಿ ಪೂರಾ ಒಳ್ಗ್ ಬತ್ತೊ

 

2. ಮಿಟ್ಟಿ = ಮೊಗ್ಗು

ಬಳಕೆ:

–          ಹೂ ಕೊಯ್ಕಂಡ್ ಬಾ ಅಂದ್ರೆ ಮಿಟ್ಟಿ ಪೂರಾ ಚಿಪ್ಪಡ್‌ಸ್ಕಂಡ್ ಬಂದಿದ್ಯಲಾ ಮರಾಯ

–          ಮಸ್ತ್ ಮಲ್ಗಿ ಮಿಟ್ಟಿ ಬಿಟ್ಟಿತ್, ಕೊಯ್ದಿರ್ ಕಟ್ಟಿ ನಾಳೆ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕಾರೂ ತಕಂಡ್ ಹೋಯ್ಲಕ್ಕಿತ್ತ್

 

3. ಗಿರ = ಗೀಳು, ಹಂಬಲ, ಚಟ

ಬಳಕೆ:

–          ಒಂದ್ ಗಳ್ಗಿ ಪುಸ್ತ್‌ಕ ಹಿಡ್ಕಂಡ್ ಓದಂದ್ರೆ… ಒಡಿಯಾಯ್ತ್.. ಅವ್ನಿಗೆ ಆಟದ್ದೊಂದೇ ಗಿರ.

–          ಅವ್ಳ್ ಹತ್ರ ಒಂದ್ ಕೆಲ್ಸ ಮಾಡ್ಸ್‌ಕಂಬ್ಕೆ ಆತಿಲ್ಲ. ದಿನೀಡಿ ಕತಿ ಪುಸ್ತ್‌ಕ ಓದುದೇ ಆಯ್ತ್. ಅದ್ಯಾವ್ನಮನಿ ಗಿರವೋ

–          ಅವ್ನಿಗೆ ಕೈಯ್ಯಗೆ ನಾಕ್ ಪಾವಾಣಿ ಆರ್ ಮೇಲೆ ಯಾವ್ದೂ, ಯಾರೂ ಬೇಕಿಲ್ಲ. ದುಡ್ಡಿನ್ ಗಿರ ಅಲ್ದೇ ಮತ್ತೆಂತ

 

ಈ ಸರ್ತಿ ಮತ್ತೆರ್ಡ್ ಒಳ್ಳೇ ಶಬ್ದ ಹುಡ್ಕಂಡ್ ಬಂದಿದೆ ಕಾಣಿ…. ಉತ್ರ ನಿಮ್ಗ್ ಹ್ಯಾಂಗೂ ಗೊತ್ತಿರತ್ತ್. ಅದನ್ ವಾಕ್ಯ ಮಾಡಿ ನೀವೆಲ್ಲ ಹೇಳ್ರೆ ಓದುಕೆ ಭಾರೀ ಗಮ್ಮತ್ತಿರತ್ತ್…ಹೇಳ್ತ್ರಿ ಅಲ್ದಾ…?

1. ಚಾ ಕಣ್ಣ್  (ಇದಕ್ಕೆ ಕಣ್ಣ್ ಅಂದೇಳಿ ಎಂತಕಂತ್ರ್ ಅಂದೇಳಿ ನಂಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಯಾರಿಗಾರೂ ಗೊತ್ತಿದ್ರೆ ಹೇಳಿ)
2. ಕುಂಚಟ್ ಹಾರು

ಕಣ್ಣ್ ಕೂರುದು, ಚಪ್ಪಿ ಎಡ್ಕ್, ಹೊಡ್ಕು, ಮ್ಯಾಳಿ, ಮ್ಯಾಲಾಗ್ರ, ತಾಳ್ಳ್, ತಾಳ್

ಕೂರ್ ಮಂಡಿ ಹಾಕುದ್/ ಕಣ್ಣ್ ಕೂರುದು = ತೂಕಡಿಸು, ನಿದ್ರೆ ಬರುವಂತಾಗು

ಬಳಕೆ –

೧.         ನಂಗ್ ಕಣ್ಣ್ ಕೂರ್‌ತಾ ಇತ್ತ್. ನಾ ಮಲ್ಕಂತೆ ಅಕಾ?

೨.         ಟಿ.ವಿ. ಮುಂದ್ ಕೂಕಂಡ್ ಕೂರ್ ಮಂಡಿ ಹಾಕ್ದಿದ್ರೆ ಹೊಯಿ ಮಲ್ಕಂಬ್‌ಕಾಗ್ದಾ?

 

ಚಪ್ಪಿ, ಚಪ್ಪೆ = ಸಪ್ಪೆ

(ಬಿಸಿ ತಣಿಯುವುದು ಅನ್ನುವ ಅರ್ಥ ಕೂಡಾ ಇದೆ)

ಬಳಕೆ –

೧.         ಸಾರ್ ಸಾಪಾಯಿತ್.. ಆರೆ ಒಂಚೂರ್ ಉಪ್ಪ್ ಚಪ್ಪೆ

೨.         ಎಂಥ ಮಾರಾಯ ಚಪ್ಪಿ ಇದ್ದೆ, ಹುಶಾರಿಲ್ಯಾ?

೩.         ಸ್ನಾನ ಮಾಡುಕ್ ಹೋಯಿ ಕಾಂತೆ ನೀರ್ ಬರಿ ಚಪ್ಪೆ, ಒಂಚೂರು ಬಿಸಿ ಮುಟ್ಲಿಲ್ಲ

 

ತಾಳ್ಳ್ = ಪಲ್ಯ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಇವತ್ತ್ ತೊಂಡೆಕಾಯಿ ತಾಳ್ಳ್ ಯಾರ್ ಮಾಡದ್? ಭಾರಿ ಲಾಯ್ಕ್ ಆಯ್ತ್.

 

ತಾಳ್ = ಬಾಗಿಲ ಚಿಲಕ, ಅಗುಳಿ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಈ ಮಳ್ಗಾಲ್ದಗೆ ಬಾಗ್ಲ್ ನೀರ್ ಕುಡ್ದ್, ತಾಳ್ ಹಾಕುಕೆ ಭಾರಿ ರಗ್ಳಿ

೨.         ಮಕ್ಳೇ ಮಲ್ಕಣ್ಕಿದ್ರೆ ಮುಂಚೆ ಒಂದ್ಸಲ್ ಎಲ್ಲಾ ಬಾಗ್ಲ್ ತಾಳ್ ಹಾಕಿತಾ ಕಾಣಿ

 

ಎಡ್ಕ್, ಎಡ್ಕಿ = ಸಂದಿ, ನಡುವೆ, ಮಧ್ಯೆ ( ಮೂಲ ಪದ ಎಡೆ )

ಬಳಕೆ –

೧.         ಹಬ್ಬಕ್ ಹೋರೆ ಆ ಜನ್ರ್ ಎಡ್ಕಿನಗೆ ಸಮಾ ತಿರ್ಗುಕಾರೂ ಆತ್ತಾ?

೨.         ಅಂವ ಬೈಕ್ ಬಿಡುವತಿಗೆ ಹಿಂದ್ ಕೂಕಂಬ್ಕ್ ಹೆದ್ರಿಕ್ ಆತ್. ಆಚೀಚಿಗೆ ಎರ್ಡ್ ವಾಹನ ಹೋತಿದ್ರೆ ಇಂವ ಅದ್ರ ಎಡ್ಕಕೆ ನುಗುಳ್ಸ್‌ಕಂಡ್ ಹೋತಾ ಮರಾಯಾ.

 

ಹೊಡ್ಕು, ಹೊಡಕು = ಹೊರಳಾಡು, ಉರುಳಾಡು

ಬಳಕೆ –

೧.         ರಾತ್ರಿಡೀ ನಿದ್ರಿ ಬರ್ಲೆ ಇಲ್ಲ ಕಾಣಿ. ಬರಿ ಹಾಸ್ಗಿ ಮೇಲೆ ಹೊಡ್ಕ್‌ತಾ ಮಲ್ಕಂಡದ್.

೨.         ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬೇಗ್ ಎದ್ದ್ ಓದ್ ಅಂದ್ರೆ ಹಾಸ್ಗಿ ಮೇಲೆ ಹೊಡ್ಕ್‌ತಾ ಆಯ್ಕಂಡಿದ್ಯಾ?

೩.         ಅವ್ನಿಗೆ ಹೊಟ್ಟಿ ನೋವ್ ಬಂದದ್ದಾರೂ ಎಂತ ಅಂತ್ರಿ..ಏನ್ ಬಿದ್ದ್ ಬಿದ್ದ್ ಹೊಡ್ಕ್‌ತಾ ಇದ್ದ

 

 

ಮ್ಯಾಲಾಗ್ರ,

ಬಳಕೆ –

೧.         ಶೆಕಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಮ್ಯಾಲಾಗ್ರ ಬೇರೆ ಎಂತ ಬೇಕಂದೇಳಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ಒಂದ್ ತಂಬುಳಿ ಇದ್ರ್ ತಂಪಾತ್ತ್

೨.         ಹ್ವಾಯ್ ಎಂತಾರು ಸ್ವಲ್ಪ ತರ್ಕಾರಿ ತನ್ನಿ ಕಾಂಬಾ. ಮ್ಯಲಾಗ್ರಕ್ಕೆ ಇವತ್ತ್ ಎಂತ್‌ದ್ ಇಲ್ಲ

 

ಮ್ಯಾಳಿ = ಕುತ್ತಿಗೆ

ಬಳಕೆ –

೧.         ನೆಂಟ್ರ್ ಬತ್ತೆ ಅಂದರ್ ಪತ್ತಿ ಇಲ್ಲಪ. ನೀಕಿ ನೀಕಿ ಮ್ಯಾಳಿ ಉದ್ದ ಆಯ್ತ್

೨.         ನಿನ್ನೆ ಮಲ್ಕಂಡಲ್ ಉಳ್ಕದ್ದೋ ಎಂತದೋ, ಇವತ್ತ್ ಮ್ಯಾಳಿ ತಿರ್ಸುಕಾತಿಲ್ಲ

 

ಮಿಗಲಿ = ಬೆಸ ಸಂಖ್ಯೆ

ಬಳಕೆ –

೧.         ದೆವ್ರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಮಿಗ್ಲಿ ಬಂದಿತ್. ಅಡ್ಡಿಲ್ಲ ದೇವ್ರ್ ನೆಡ್ಸಿ ಕೊಡ್ತ

 

ಬೆಳ್ಗಾಮುಂಚೆ = ಮುಂಜಾವು, ನಸುಕು, ಬೆಳ್-ಬೆಳಿಗ್ಗೆ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಬೆಳ್ಗಾಮುಂಚೆ ಬೇಗ್ ಏಳ್ಕ್. ನಾಳಿಗ್ ಹಬ್ಬಕ್ ಹೋಯ್ಕಲ್ದಾ.

೨.         ಬೆಳ್ಗಾಮುಂಚೆ ಎದ್ಕಂಡ್ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೊರ್ಟದ್ ಮರಾಯ್ರೆ?

 

ಕವಳ = ಎಲೆ-ಅಡಿಕೆ

ಬಳಕೆ –

೧.         ನಂಗೆ ಊಟ ಆರ್ ಮೇಲ್ ಒಂದ್ ಕವಳ ಹಾಕ್ದಿದ್ರೆ ಉಂಡದ್ ಉಂಡಂಗಾತಿಲ್ಲ

೨.         ಸಣ್ಣ್ ಮಕ್ಕ್ಳ್ ಎಲ್ಲ ಕವ್ಳ ಹಾಕುಕಾಗ. ಬರ ತಲಿಗ್ ಹತ್ತುದಿಲ್ಲ

 

ಈ ಪದ ಪ್ರಯೋಗ ಬಹುಶಃ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕನ್ನಡದ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಕೂಡಾ ಇರಬೇಕು.

 

ಜಂಬ್, ಜಂಬು = ಕೆಟ್ಟ ವಾಸನೆ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಎಲಿಯೋ ಎಂಥಾದೋ ಸತ್ತ್ ಹೋಯಿತಾ ಕಾಣತ್. ಆ ಬದಿಗ್ ಹೋಪುಕೆಡ್ಯ..ಜಂಬ್ ಬತ್ತಾ ಇತ್ತ್

 

 

ಹಾಂಟ್ ಹಾಕು, ಹರ್ಪು, ಬಳುವಟಿ, ಕುಟ್ಟಿ ಕೀಸು, ಮ್ವಾಳ

ಹಾಂಟ್ ಹಾಕು / ಹಾಟ್ ಹಾಕು = ಮೋಸ ಮಾಡು, ಚಕ್ಕರ್ ಹೊಡೆ, ಕೈ ಕೊಡು

ಬಳಕೆ –

೧.         ನಿಮ್ ದುಡ್ ಕೊಡ್ವಾ ಮರಾಯ್ರೆ..ನಾನೇನ್ ಹಾಂಟ್ ಹಾಕ್ತನಾ ಹಂಗಾರೆ

೨.         ಇವತ್ತ್ ಮನಿಗ್ ನೆಂಟ್ರ್ ಬಂದಿರ್. ಅದಕ್ಕೆ ಶಾಲಿಗ್ ಹಾಂಟ್ ಹಾಕದ್

 

ಹರ್ಪು = ಪರಚುವುದು, ಗಿಬರು, ಗೀರು

ಬಳಕೆ –

೧.         ಮಗಿನ್ ಉಗ್ರ್ ಸಮಾ ಉದ್ದ ಆಯಿತ್. ಇಲ್ಕಾಣಿ ನನ್ ಮುಖದ್ ತುಂಬಾ ಹರ್ಪದ್

೨.         ಅವ್ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಆಡುದ್ ಬ್ಯಾಡಾ ಮರಾಯ. ಸಿಟ್ಟ್ ಬಂದ್ರ್ ಹರ್ಪುಕೇ ಬತ್ತ

 

ಮೋಳ, ಮ್ವಾಳ = ಬಿಲ, ರಂಧ್ರ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಆ ಮೋಳದ್ ಹತ್ರ ಹೋಗ್ಬೇಡಿ ಮಕ್ಳೇ. ಅಲ್ಲ್ ಹಾವ್ ಗಿನ್ ಇದ್ದಿಕ್

೨.         ಈ ಹೆಗ್ಳನ್ ದೆಸ್ಯಿಂದ್ ಸುಕಾ ಇಲ್ಲ. ಗ್ವಾಡಿ ಬದ್ಯಗೆ ದೊಡ್ಡ್ ಮ್ವಾಳ ಮಾಡಿತ್ ಕಾಣಿ

 

ಗಿಮ್ಚು, ಗಿಮ್ಚುದ್ = ಕಿವಿಚು, ಹಿಸುಕು, ಹಿಂಡು

ಬಳಕೆ –

೧.         ಬೇಗ್ ಬೇಗ್ ಉಣ್ ಅಂದ್ರೆ ಅದೆಂತಾ ಅನ್ನ ಗಿಮ್ಚ್‌ತಾ ಕೂಕಂಡದ್

೨.         ಡಾಕ್ಟ್ರೆ ಹೊಟ್ಟಿ ನೋವ್ ಇಲ್ಲ. ಆರೆ ಒಂನಮನಿ ಗಿಮ್ಚದಂಗಾತ್ ಹೊಟ್ಟಿ ಒಳ್ಗೆ.

 

ಬಳುದ್ = ಬೀದಿ ಸುತ್ತೋದು, ಮಾಡೋಕೆ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದೆ ವೃಥಾ ಅಲೆದಾಡು

ಬಳಕೆ –

೧.         ಇಪ್ಪತ್ನಾಕ್ ಗಂಟಿ ಊರ್ ಮೇಲ್ ಬಳುದ್ ಕೈದ್ ಮಾಡಿ ಎಂತಾರೂ ಕೆಲ್ಸ ಮಾಡುಕಾಗ್ದಾ?

 

ಬಳ್ಕಂಡ್ =  ತೇಲಿಕೊಂಡು

ಬಳಕೆ –

೧. ನೆರಿ ಬಂದ್ರೆ ಹೊಳಿಯಗೆ ದೊಡ್ ದೊಡ್ ಮರ್ ಬಳ್ಕಂಡ್ ಬತ್ತ್

 

ಬಳುವಟಿ = ಬೀದಿ ಬಸವ, ಮಾಡೋಕೆ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲದೆ ವೃಥಾ ಅಲೆದಾಡುವವ

ಬಳಕೆ –

೧.         ಮನೆಯಗೆ ಕೂಕಂಡ್ ಓದುದ್ ಬಿಟ್ಕಂಡ್ ಬಳುವಟಿ ಕಣಗೆ ತಿರ್ಗುಕ್ ಹೋತ್ಯನಾ?

 

ವೈದೇಹಿಯವರ ಕಥೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಳುವಟಿ ನಾರಾಯಣ ಅನ್ನೋದೊಂದು ಪಾತ್ರವೇ ಇದೆ

 

 

ಕುಟ್ಟಿ ಕೀಸು = ಕಾಲಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳು, ಜಾಗ ಖಾಲಿ ಮಾಡು, ಪರಾರಿಯಾಗು

ಬಳಕೆ –

೧.         ಹುಲಿ ಬಂತ್ ಹುಲಿ ಅಂದ್ ಹೇಳದ್ದೇ ತಡ. ಅಂವ ಅಲ್ಲಿಂದ ಕುಟ್ಟಿ ಕೀಸದ್ದೇ ಅಲ್ದಾ

೨.         ಮಾಷ್ಟ್ರನ್ ಕಂಡ್ರ್ ಕೂಡ್ಲೆ ಆಡ್ತಾ ಇದ್ದಿದ್ ಮಕ್ಳ್ ಕುಟ್ಟಿ ಕೀಸದ್ದೇ

 

ತುಳುನಾಡಿಗೆ ಹತ್ರ್ ಇಪ್ಪ್ ಕುಂದಾಪ್ರದ್ ಕೆಲವ್ ಬದ್ಯಗೆ ಇದೇ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ತುಳು ಶಬ್ದ ‘ಪದ್ರಾಡ್’ ಸತೇ ಕೆಲವ್ ಸರ್ತಿ ಉಪ್ಯೋಗ ಮಾಡ್ತ್ರ್.

ಕರ್ಕರೆ ದೇವ್ರಿಗೆ ಮರನ್ ಜಾಗಂಟಿ

ಕುಂದಾಪ್ರ ಶಬ್ದದ್ ಒಟ್ಟಿಗ್ ನೆನ್ಪಿಗ್ ಬಂದ ಒಂದೆರ್ಡ್ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡ ಗಾದಿ ಮಾತ್ ಇಲ್ಲಿತ್ ಕಾಣಿ

 

೧)         ಕರ್ಕರೆ ದೇವ್ರಿಗೆ ಮರನ್(ಮರದ) ಜಾಗಂಟಿ

೨)          ಊರಿಗ್ ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳುದ್ ಒಲಿಗೆ ಉಚ್ಚಿ ಹೊಯ್ಯುದ್

೩)          ಕುಪ್ಳನ್ ನಂಬ್ಕಂಡ್ ಕೊಳ್ಕಿ ನಟ್ರಂಬ್ರ್

 

ಈ ಗಾದಿ ಮಾತಿನ್ ಅರ್ಥ ನಾ ಹೇಳುದಿಲ್ಲ. ಗೊತ್ತಿದ್ರೆ ನೀವೇ ಹೇಳಿ ಕಾಂಬ

 

ಇನ್ನೊಂದ್ ಶಬ್ದ/ನುಡಿಕಟ್ ನೆನ್ಪಾಯ್ತ್ ಕಾಣಿ

 

ಹರ್ಕಿ ಬಲಿ (ಹರಕೆ ಬಲಿ) –

ಇದರ ಅರ್ಥ ನಂಗ್ ಗೊತ್ತಿದ್ ಹಾಂಗೆ ಕಾಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಕೆಲ್ಸ್ ಅಂದೇಳಿ. ಮಾಡುಕ್ ಮನ್ಸ್ ಇಲ್ದಿದ್ರೂ, ಒಟ್ ಮಾಡ್ಕಲ್ಲಾ ಅಂದೇಳಿ ಮಾಡು ಕೆಲ್ಸ.

 

ಬಳಕೆ

ಒಂದ್ ಕೆಲ್ಸ ಹೆಳ್ರ್ ಸಮಾ ಮಾಡುದಿಲ್ಲ. ಬರೀ ಹರ್ಕಿ ಬಲಿ ತೀರ್ಸ್‌ದಾಂಗೆ ಮಾಡಿಟ್ರೆ ಹ್ಯಾಂಗೆ?

ಮಾಣಿ ಓದಾ ಅಂದ್ರೆ ಎದ್ರಿಗ್ ಪುಸ್ತ್ಕ ಹಿಡ್ಕಂಡ್ ಮಣಮಣ ಅಂದೇಳಿ ಹರ್ಕಿ ಬಲಿ ತೀರ್ಸಿ ಆಡುಕ್ ಓಡಿಯಾಯ್ತ್.

 

ಈ ಶಬ್ದ ಹುಟ್ಟದ್ ಹ್ಯಾಂಗೆ ಅಂತೇಳಿ ಕಾಂಬುಕೆ ಹೋದ್ರೆ, ದೇವಸ್ಥಾನದಗೆ ಬಲಿ ಪೀಠ ಅಥ್ವಾ ಬಲಿ ಕಲ್ಲ್ ಅಂದೇಳಿ ಇರತ್ತಲ್ದಾ… ಅದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಮುಂಚೆ ಪ್ರಾಣಿ ಬಲಿ ಕೊಡ್ತಿದ್ದಿರ್ಕ್. ಕಡಿ ಕಡಿಗೆ ಅದೆಲ್ಲಾ ನಿಂತ್ ಹೋಯಿ ಬರೀ ಹೆಳಿಗ್ ಮಾತ್ರ ಬಲಿಪೀಠಕ್ಕೆ ಪೂಜಿ ಮಾಡಿ, ಚರು ಇಲ್ಲಾ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡುಕ್ ಶುರು ಮಾಡಿರ್ ಇರ್ಕ್. ಅದ್ರಗೆ ಬರೀ ಹೆಳಿಗ್ ಮಾತ್ರ (ನೆಪ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ) ಬಲಿ ಕೊಡುದ್ರಿಂದ ಅದ್ ಬರೀ ಕಾಟಾಚಾರದ್ ಬಲಿ ಆದ್ರಿಂದ ಈ ಹೆಸ್ರ್ ಬಂದಿಪ್ಕೂ ಸಾಕ್. ಇದ್ ನಾನ್ ಎಣ್ಸ್‌ಕಂಡದ್ ಅಷ್ಟೆ. ನಂಗೂ ಸಮಾ ಹೀಂಗೇ ಅಂದೇಳಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಹೀಂಗ್ ಇಪ್ಕು ಸಾಕ್ ಅಂದೇಳಿ. ನಿಮ್ಗೆನಾರು ಇದ್ರ್ ಬಗ್ಗ್ ಗೊತ್ತಿದ್ರೆ ಹೇಳಿ